Đồ thờ sơn son thếp vàng là gì? Bật mí quy trình và cách làm chi tiết

Sơn son thếp vàng là một thuật ngữ truyền thống có từ lâu, phổ biến chủ yếu ở miền Bắc Việt Nam. Trong tín ngưỡng tâm linh của người Việt, sơn son thếp vàng không chỉ mang ý nghĩa cao quý mà còn thể hiện một nét văn hóa độc đáo và ấn tượng. Hãy cùng Đồ Gỗ Hòa Hoan tìm hiểu chi tiết về sơn son thếp vàng cũng như quy trình sản xuất các sản phẩm cao cấp từ nghệ thuật này.

Sơn son thếp vàng là gì?

Trên thế giới, đặc biệt tại nhiều quốc gia thuộc khu vực châu Á như Trung Quốc, Đài Loan, Thái Lan và Hàn Quốc, sơn son thếp vàng không chỉ phổ biến ở Việt Nam mà còn có bề dày lịch sử lâu đời. Ở Việt Nam, sản phẩm sơn son thếp vàng thường được sử dụng tại các không gian linh thiêng như chùa chiền, đình làng, phủ thờ và nhà thờ tổ tiên.

Kỹ thuật sơn son thếp vàng là một quy trình không thể thiếu trong việc chế tác các vật phẩm tâm linh như tượng Phật hay đồ thờ cúng. Cùng với các công đoạn như đục, tạc, chạm và khắc, việc sơn son thếp vàng giúp tạo nên sự uy nghi, sang trọng và đồng thời tăng độ bền của sản phẩm theo thời gian.

Việc thực hiện sơn son thếp vàng đòi hỏi người thợ phải có tay nghề cao và tình yêu nghề sâu sắc. Họ cũng cần am hiểu về kiến trúc và mỹ thuật để đảm bảo sản phẩm mang tính thẩm mỹ cao, phù hợp với từng thời kỳ lịch sử. Làng nghề Sơn Đồng ở miền Bắc là nơi duy nhất hiện nay còn bảo tồn kỹ thuật truyền thống này.

Xem thêm: Án gian gỗ sồi có tốt không? Nên mua ở đâu giá tốt, chất lượng?

Ý nghĩa của việc sơn son thếp vàng

Đồ gỗ sơn son thếp vàng không chỉ thể hiện giá trị thẩm mỹ mà còn chứa đựng ý nghĩa tinh thần đặc biệt. Vì vậy, nghề sơn son thếp vàng ra đời, cho phép các vật phẩm như tượng và đồ thờ trải qua nhiều lần thếp, giúp chúng duy trì sự trường tồn và ngày càng gia tăng giá trị theo thời gian.

Những vật phẩm được lựa chọn để thếp vàng thường là những đối tượng có ý nghĩa tôn kính, được coi trọng và quý giá. Trong đó, việc thếp vàng tượng Phật và đồ thờ cúng là những ứng dụng phổ biến nhất.

Màu vàng được chọn không chỉ vì sự cao quý mà còn chứa đựng những ý nghĩa sâu sắc:

• Màu vàng biểu thị sự cao sang, quý phái.
• Màu vàng còn gắn liền với Phật giáo, biểu tượng cho sự giác ngộ. Thếp vàng cũng là một nét văn hóa quan trọng của Việt Nam, liên quan chặt chẽ với nền văn minh lúa nước. Sắc vàng có thể là nâu trầm hoặc rực rỡ vàng kim, thể hiện quyền lực và sang trọng.
• Thếp vàng không chỉ biểu tượng cho ước vọng về cuộc sống bình an, đủ đầy, mà còn gần gũi với văn hóa tâm linh. Vàng tuy sáng nhưng không chói lóa, sang trọng mà vẫn giữ được sự mộc mạc, sâu sắc.

Cách làm sơn son thếp vàng chi tiết cho người mới

Dưới đây là hướng dẫn chi tiết từng bước trong quy trình sơn son thếp vàng dành cho những ai quan tâm.

Tính thẩm mỹ của sản phẩm phụ thuộc rất nhiều vào sự thành công của quy trình thếp vàng. Do đó, ngoài tay nghề, nghệ nhân cần sử dụng các công cụ và nguyên liệu chất lượng cao. Quy trình thếp vàng gồm ba giai đoạn chính: hom, cầm và thếp. Cụ thể:

Quy trình sơn son

Để giúp mọi người có cái nhìn cụ thể và dễ hiểu về quy trình sơn son thếp vàng, Đồ Gỗ Hoà Hoan xin giới thiệu các bước thực hiện chi tiết như sau: Quy trình sơn son thếp vàng cơ bản:

• Bước 1: Chọn mẫu sản phẩm sẽ thực hiện sơn son thếp vàng.
• Bước 2: Chọn loại sơn thích hợp để phủ lên sản phẩm (có thể là sơn truyền thống hoặc sơn công nghiệp,…).
• Bước 3: Thực hiện các bước sơn (sơn nền, sơn lót và sơn phủ hoàn thiện).
• Bước 4: Sau khi quá trình sơn hoàn thành, tiến hành thếp vàng lên bề mặt sản phẩm.
• Bước 5: Dọn dẹp, vệ sinh và hoàn chỉnh sản phẩm để đảm bảo màu sắc đẹp mắt và hài hòa nhất.

Lưu ý quan trọng:

• Sơn hom phải là sơn ta, được chiết xuất từ cây.
• Quy trình hom đòi hỏi kỹ thuật và mất nhiều thời gian.
• Thời gian khô của sơn phụ thuộc vào thời tiết và mùa.

Quy trình thếp vàng

Công đoạn hấp dẫn nhất trong thếp vàng chính là việc dát vàng lên sản phẩm:

• Bước 1: Sử dụng lá quỳ – một loại lá đặc biệt được phủ mực từ nhựa thông, mùn cưa, hồ và keo da trâu, để dát vàng lên tượng.
• Bước 2: Nấu chảy vàng, sau đó đổ thành phiến mỏng và dát thành lá vàng siêu mỏng. Một chỉ vàng có thể dập thành hàng nghìn tờ lá vàng, diện tích lên đến 1m².
• Bước 3: Cắt nhỏ lá vàng và đặt xen kẽ giữa các lớp lá quỳ.
• Bước 4: Thợ thủ công sẽ cẩn thận dán lá vàng lên tượng mà không được chạm tay vào.
• Bước 5: Cuối cùng, nghệ nhân sẽ dậm và lau lá vàng một cách tỉ mỉ để đảm bảo độ bóng đẹp và tránh rạn nứt.

Như vậy, quy trình sơn son thếp vàng đã hoàn tất. Quy trình này đòi hỏi tay nghề cao và sự tỉ mỉ để đảm bảo sản phẩm đạt chất lượng tối ưu.

Xem thêm: Tổng hợp 99 mẫu bàn ghế gỗ chữ l phòng khách cho gia chủ năm 2025

Qua bài chia sẻ trên đây, chúng ta có thể thấy rằng sơn son thếp vàng không chỉ là một nghệ thuật truyền thống mà còn mang giá trị tinh thần và thẩm mỹ sâu sắc. Kỹ thuật này đòi hỏi sự khéo léo, tỉ mỉ của người thợ để tạo ra những sản phẩm trường tồn với thời gian, đồng thời giữ vững nét văn hóa độc đáo của dân tộc.